20. Yüzyıl, Van, İnanç, Coğrafya 

Master Thesis - Yüksek Lisans Tezi 

Dinler Tarihi Yüksek Lisans tez konusu olarak "XX. Yüzyıl Van İli
Tarihi ve İnanç Coğrafyası" adı altında yapılan bu araştırma, iki bölümden
oluşmaktadır. Tezin birinci bölümünde Cumhuriyet Dönemi'ne kadar İl'in ve
bağlı ilçelerin tarihi ele alınarak incelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde de
İl'in XX. Yüzyıla kadarki nüfus seyri ile beraber günümüz inanç coğrafyası
çıkarılmıştır. Bu bölümündeki çalışmalar, bir alan çalışması şeklinde
yürütülmüştür. İl genelinde nüfusun dinlere ve mezheplere göre durumları
araştırılıp, müslüman nüfusun da mezhep durumları ve nüfus potansiyelleri
belirtilmiştir.
Yaptığımız çalışmaya göre ildeki gayr-i müslimlerin Cumhuriyet
Dönemi'ne kadar varlıklarını devam ettirdiklerini görmekteyiz. Ancak, İl'de
yaşayan gayr-i müslim nüfusun bir kısmı Kurtuluş Savaşı'ndan hemen sonra,
geri kalanı da Cumhuriyet'in ilk yıllarında İl'i terk etmiştir. Van İli'nin
günümüzdeki nüfusunun tamamı müslümanlardan oluşmaktadır. Bu
müslüman nüfusun %18'ini Hanefiler, %82'sini Şafiiler oluşturmaktadır.
Günümüzde varlığını devam ettiren Nakşibendilik, Kadirilik, Aczmendilik ve
Bektaşilik gibi tarikatlara mensup insanların bulunduğu tespit edilmiştir.
Ayrıca halk arasında Süleymancı ve Nurcu diye bilinen cemaatlerin
kurdukları vakıf ve derneklerle il genelinde faaliyetlerini aktif bir şekilde
yürüttükleri görülmüştür.